Kan tarafı, devletimiz tarafından terör saldırısı, savaş vb. olaylar sonucunda hayatını kaybeden, askerler, güvenlik güçleri ve kanunla belirtilen diğer kimselerin ailelerine verilen maddi bir destektir. Bu uygulama inancımız ve kültürümüz bakımından kutsal kabul edilen ve devletimiz tarafından da resmiyete dökülen şehitlerimize duyulan saygının bir göstergesi olmaktadır. Kan parası olarak bilinen bu maddi destek ile şehit yakınlarının ekonomik yüklerinin hafifletilmesi amaç edinilmektedir. Şehit yakınlarına ödenen bu para sosyal güvenlik ve sosyal adalet kavramlarının bir gereği olarak son derece büyük bir önem arz etmektedir. Toplumsal olarak üzücü izler bırakan can kayıplarımızın ardında bıraktığı aileleri bizim için kutsal sayılan bir emanet olarak kabul edilmektedir. Bu bakımdan söz konusu kan parası ödemesi sadece maddi bir ödeme olarak görülmeyip toplumsal bir vefa, dayanışma ve saygınlık göstergesi olmaktadır. Toplum olarak bu konuda gerekli hassasiyeti taşıyarak şehit yakınlarına karşı son derce hassas duygular ve davranışlar içerisinde hareket etmekteyiz. Böylece onların bu zorlu dönemlerinde yanlarında yer alarak yalnızlıklarını hissettirmemek, acılarını hafifletmek ve zorlu süreci atlatmalarına destek olmak gibi davranışlar içerisinde bulunmaktayız. Tüm bunlar bizim birer vatandaş olarak önemli vazifelerimizden olmaktadır. Devlet olarak ise daha çok maddi imkanlarla ilgilenmektedir. Bu nedenle şehitler için kan parası ne kadardır sorusunun cevabını bulmak için ilgili yasalara ve yönetmeliklere bakmak gerekmektedir.
Halk arasında kan parası olarak bilinen bu kavram aslında resmi kayıtlarda nakdi tazminat olarak tanımlanmaktadır. Kahraman şehitlerimizden geriye bize emanet kalan yakınlarına ödenen maddi desteği ifade etmektedir. 2330 Sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun ile yasal güvenceye alınan bu hak, şehit yakınlarına devlet tarafından ödenen tazminat olmaktadır. Bahsi geçen tazminatın içeriğinde aşağıdaki yardımlar yer almaktadır:
• Nakdi Tazminat: Şehit düşen kahramanlarımızın ailelerine belli bir miktarda ödenen tazminatı ifade etmektedir. Bu tazminatın miktarı şehit kişinin görevine ve kanundaki diğer koşullara göre değişkenlik gösterebilmektedir. Bu nedenle şehitler için kan parası ne kadardır sorusunun cevabı tam olarak bu kısımda aranmalıdır.
• Aylık Maaş: Kahraman şehitlerimizin yakınlarına devlet tarafından her ay verilen maaşı ifade etmektedir. Yine kanunda belirtilen koşullara göre değişkenlik gösterebilmektedir.
• Diğer Sosyal Yardımlar: Başta eğitim, sağlık, istihdam ve konut edinme gibi konularda belirli kontenjanlar şehitlerimizin yakınları için ayrılmaktadır ve onlara öncelik tanınmaktadır.
Şehit gazi tazminatları hakkında detaylı bilgi için web sitemizde yer alan telefon numaraları ve whatsapp hattı üzerinden uzman avukatlarımıza danışabilirsiniz.
Şehitler için kan parası kavramı eskilere dayanan bir kavram olup günümüzde pek kullanılmamaktadır. Nitekim şehitlerimizin ödemiş oldukları bu bedelin ve dökülen kanlarının maddi bakımdan hiçbir karşılığı elbette bulunmamaktadır. Bu nedenle kan parası yerine nakdi tazminat kavramı tercih edilmektedir ve daha doğru bir tabir olarak kullanılmaktadır. Söz konusu durum böyle iken şehitler için kan parası ne kadardır diye kullanmak yerine şehitler için nakdi tazminat ne kadardır, şeklinde kullanmak daha doğru bir tabir olmaktadır. Bu tazminatın miktarı memur maaş katsayılarına bağlı olarak her yıl yeniden belirlenmektedir. 2330 sayılı kanunda belirtilen görev, görev unvanı, görevdeyken şehitliğe erme, çalışma süresi gibi etkenler söz konusu tazminatın miktarını belirleyen önemli kriterler olarak dikkate alınmaktadır. Bazı özel kanunlar ve yönetmelikler kapsamında yer alan şehitlik durumunda ek olarak buralardan da belli bir miktar eklenerek nakdi tazminat tutarı belirlenmektedir. Nakdi tazminat haricinde şehit yakınlarına ömür boyu maaş bağlanması, ücretsiz sağlık ve eğitim hizmetleri ile konut yardımları gibi çeşitli sosyal haklar da tanımlanmış bulunmaktadır. Tüm bu haklar da nakdi tazminatın üzerine tanımlanan haklar olarak şehit ailelerine verilmektedir.
2330 sayılı kanunun ilgili yönetmeliklerinde şehitler için kan parası miktarı çeşitli faktörlere bağlı olarak belirlenmiş bulunmaktadır. Söz konusu hesaplama için aşağıdaki kriterler göz önünde bulundurulmaktadır:
- Söz konusu tazminatın miktarı şehit kimsenin şehadete ulaştığı vakit görevli olduğu pozisyon, rütbe ve olayın niteliğine göre hesaplanır. Bu hesaplamalar her yıl Maliye Bakanlığı tarafından genel bütçe esaslarında belirtilen katsayılara göre güncellenir.
- Terörle mücadele, savaş veya benzeri görev esnasında meydana gelen şehitlik halinde en yüksek miktarda nakdi tazminat ve aylık maaş ödemesi yapılır.
- Şehitten geriye kalan dul ve yetimlere bağlanacak aylık miktarı için şehidin maaşından kesilen sigorta primleri ve SGK’ya yatırılan primler göz önünde bulundurulur.
- Nakdi tazminat miktarı her yıl enflasyon oranına göre değerlendirilir. Memur maaş katsayısına göre belirlenerek söz konusu tazminat miktarı için etkileyici unsur olarak hesaba katılır.
Şehidin kan parası eşine çocuklarına, anne ve babasına hukuki çerçevede dağıtılır. Bu dağılım için hesaplamalar şöyledir;
- Eş ve çocuklara öncelik tanınarak;
- Şehit eşine nakdi tazminatın % 50’si,
- Çocukları varsa nakdi tazminattan kalan % 50’lik kısım çocuklar arasında eşit olarak,
- Çocuğu yoksa şehit eşine nakdi tazminatın % 75’i ödenir. Kalan % 25’lik kısım şehidin annesine ve babasına eşit olarak paylaştırılır.
- Şehidin eşi yoksa ve çocukları varsa nakdi tazminat eşit olarak annesi, babası ve çocukları arasında taksim edilir.
- Şehidin anne, baba ve eşi bulunmuyorsa nakdi tazminatın tamamı çocukları arasında taksim edilir.
- Şehidin eşi ve çocukları yoksa nakdi tazminat anne ve babasına eşit miktarda taksim edilir.
- Şehidin eşi, çocukları, annesi ve babası yoksa ve kardeşleri varsa nakdi tazminat kardeşleri arasında eşit olarak taksim edilir.
- Şehidin eşi, çocukları, annesi, babası ve kardeşleri yoksa bu durumda nakdi tazminat ödemesi Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen hususlar gereğince yasal mirasçılarına taksim edilir.
Nakdi tazminatın yanı sıra gerekli hallerde şehidin ailesi için dul ve yetim aylığı bağlanarak SGK tarafından düzenli olarak ödemesi gerçekleştirilir. Eğer şehidin çocuklarında engellilik gibi durumlar söz konusu ise ilgili ödemeler artırılabilir ya da bazı özel haklar tanınabilir. Şehit için ailesine ödenecek tüm tazminat miktarları ve aylık ödemeleri yukarıda bahsedilen hususlar ve kriterler göz önünde bulundurularak ilgili yasalar çerçevesinde hesaplanarak yerine getirilmektedir. Şehit gazi tazminatları hakkında detaylı bilgi için web sitemizin iletişim bölümü üzerinden hukuk büromuza ulaşabilirsiniz.
paylaş
twittle
paylaş
paylaş